Czy robisz to dobrze? 9 zasad UX writingu

Poprawny i klarowny język to zdecydowanie za mało, by przyciągnąć odbiorcę w XXI wieku, a tym bardziej go utrzymać i zachęcić do lektury. Jak zatem sprawić, by chciał przeczytać Twój tekst? Jak go zaprojektować? Jakich zasad się trzymać? I czym w ogóle jest UX writing? O tym wszystkim piszemy poniżej! Sprawdź!

Co to jest UX writing?

Zanim przejdziemy do zasad UX writingu, musimy w pierwszej kolejności wyjaśnić, co to pojęcie oznacza. UX writing powstał z połączenia dwóch członów — UX oraz writing. O ile z tłumaczeniem drugiego nie ma większego problemu, bo oznacza po prostu pisanie, o tyle już z pierwszym nie jest tak łatwo. UX (z ang. user experience) to inaczej doświadczenie użytkownika, całość wrażeń, jakie odczuwa, odwiedzając daną stronę czy korzystając z produktu, usługi lub narzędzia. 

Idąc tym tropem, UX writing oznacza tworzenie treści przyjaznych użytkownikowi, zachęcających go do czytania i przede wszystkim wygodnych. Całość jest podana w atrakcyjnej wizualnie formie, a niezbędne informacje łatwo odnaleźć. Całkowitym przeciwieństwem jest natomiast ściana tekstu z mnóstwem linijek pisanych ciągiem, bez śródtytułów i podziału na akapity, bez wypunktowania czy innych ozdobników.

9 zasad UX writingu, czyli zaprojektuj swój idealny tekst

Zebraliśmy najważniejsze zasady UX writingu, a mówiąc wprost, wskazówki, których zastosowanie pozwoli zachęcić i utrzymać uwagę odbiorcy na dłużej. Zaprojektuj tekst zgodnie z nimi, a przekonasz się, że to działa!

Tekst na białym tle, kolory i kontrast

Zacznijmy od początku. Ludzkie oko jest przyzwyczajone do czytania na białym tle — w komputerze, na smartfonie, w książce czy gazecie. Wydaje Ci się, że wyróżnisz się, gdy postąpisz odwrotnie, umieszczając białe litery na czarnym albo jeszcze innym tle? Otóż wcale nie. O ile na ulotce to przejdzie, o tyle już w dłuższych tekstach wzrok i mózg będą się męczyć. Jeśli zatem zależy Ci na odbiorcy i jego komforcie przebywania na stronie z Twoim tekstem, absolutnie tego nie rób. 

Podobnie jest z kolorami — ogranicz się do maksymalnie trzech, a te wyraziste, jak czerwień, pomarańcz czy zieleń wykorzystaj przy przyciskach call to action. Możesz mieć pewność, że nikomu one nie umkną. Ważny jest też kontrast barw na stronie internetowej, tak by wszystko było czytelne. Możesz go łatwo sprawdzić, używając bezpłatnej wtyczki do przeglądarki WCAG Color contrast checker. Wystarczy jedno kliknięcie myszki, a dostaniesz pełną analizę oraz cenne wskazówki.

Fonty bezszeryfowe

W UX writingu ważne jest nie tylko tło, ale również rodzaj fontu. O ile w brudnopisie możesz pisać dowolną czcionką, o tyle już na stronie pilnuj, by treść była zoptymalizowana do fontu bezszeryfowego. Co to znaczy? Otóż font bezszeryfowy ma proste, przejrzyste i pozbawione ozdobników litery, które łatwo odczytać.

Fonty bezszeryfowe to nie tylko wspomniane w tabeli Arial, Verdana i Tahoma. Istnieje również wiele innych, ciekawych, choć mniej popularnych. Polecamy skorzystać z bezpłatnego narzędzia Google Fonts, które jest niejako biblioteką ponad tysiąca fontów, w tym również tych z polskimi znakami. Z pewnością jest w czym wybierać.

Wielkość fontu 

Był rodzaj fontu, więc nie może też zabraknąć rozmiaru. Zbyt małe literki powodują dyskomfort i najprościej mówiąc — denerwują nas. I nie chodzi tutaj wyłącznie o osoby starsze czy słabowidzące. Każdy chce czytać szybko i wygodnie, bez intensywnego wpatrywania się w ekran czy szukania przycisku powiększenia. Przyjmuje się, że treści w Internecie powinny mieć minimum 16 pikseli. 

Tutaj przydatna jest wtyczka do przeglądarki WhatFont, która poinformuje Cię o foncie zastosowanym na danej stronie, w tym również o jego wielkości. Skorzystaj z niej, gdy krój pisma wpadnie Ci w oko.

Pojedynczy wiersz tekstu poniżej 15 słów 

Czy nie zastanowiło Cię kiedyś, dlaczego w edytorze tekstu lub dowolnej witrynie tekst nie jest rozciągnięty na cały ekran, od lewej do prawej krawędzi, tylko skupia się na środku? Otóż ludzki kąt widzenia jest dość wąski, a nikt nie chciałby cały czas machać głową niczym na meczu tenisa. Dlatego też staraj się tak sformatować tekst, by odbiorca nie musiał się wysilać podczas lektury. 

Przyjmuje się, że pojedynczy wiersz nie powinien przekraczać 15 słów. Jeśli masz wątpliwości, skorzystaj z darmowego licznika ileliter.pl, gdzie sprawdzisz nie tylko liczbę liter bądź znaków, ale też liczbę słów.

Akapity nie dłuższe niż 6 linijek

Jaki masz odruch, widząc po prostu ścianę tekstu? Zapewne od razu szukasz krzyżyka, by zamknąć daną witrynę. Nic dziwnego. Długie bloki wypełnione setkami słów, choćby były napisane bardzo przyjemnym stylem i zrozumiałym językiem, to przerażają i zupełnie nie zachęcają do przeczytania. Przecież chcemy mieć informacje podane niemal na tacy, bez konieczności przedzierania się przez gąszcz zdań.

Twoim zadaniem — jako autora — jest tak rozbić tekst, by poszczególnie akapity miały od 4 do 6 linijek. W efekcie zwiększysz dynamikę tekstu, odbiorca będzie czytał szybciej, a jeśli dodasz do tego angażujące nagłówki oraz inne ozdobniki, skutecznie zachęcisz go do dalszej lektury.

Zdania maksymalnie 20 wyrazów

Ile razy ktoś Ci coś opowiadał i opowiadał, robiąc to w tak zagmatwany sposób, że już tracisz orientację w historii? Tak samo jest ze słowem pisanym. Długie zdania są męczące — by w pełni je zrozumieć i nie zgubić wątku, musimy się mocno skupić. A przecież zupełnie nie o to chodzi, by utrudniać cokolwiek odbiorcom.

Chcesz pisać zgodnie z zasadami UX writingu? Twórz zdania składające się z maksymalnie 20 wyrazów. Dla zobrazowania sytuacji wyboldowaliśmy zdanie, które właśnie czytasz, by pokazać Ci, ile to jest 20 słów na tle całego akapitu. Zrezygnuj z dłuższych i wielokrotnie złożonych zdań, jeśli nie chcesz, by czytelnik pogubił się czy wręcz zirytował.

Wyróżnienie = pogrubienie, kursywa, ramka

Kolejną zasadą UX writingu jest stosowanie wyróżnień w tekście, które ułatwiają skanowanie tekstu. To bardzo ważne, gdyż rzadko kto czyta wszystko od deski do deski. W Internecie raczej skanujemy, aniżeli czytamy. Chcemy jak najszybciej dostać się do ważnych informacji. 

Twoim celem jest jak najbardziej to ułatwić. Stosuj zatem pogrubienia, kursywę, ramki, wplataj tematycznie dopasowane zdjęcia, infografiki, tabele, wykresy, ale z umiarem. Zbyt dużo wyróżnień da odwrotny efekt — treść będzie zupełnie nieczytelna, przeładowana i mało przejrzysta.

Wypunktowania

Śródtytuły oraz dobrze rozbite akapity to jeden z kluczy do sukcesu UX writingu, ale wspomóż je również punktorami. Istotę wypunktowania łatwo wyjaśnić na przykładzie przepisów kulinarnych, tutaj wzięliśmy najprostszy przepis na naleśniki.

Źródło: https://www.kwestiasmaku.com/kuchnia_polska/nalesniki/nalesniki.html 

Teraz wyobraź sobie ten sam przepis napisany w ten sposób:

Który jest bardziej czytelny, przystępny? Oczywiście przykład pierwszy. Co do tego nie ma najmniejszych wątpliwości. Wypunktowania porządkują naszą wiedzę i przekazują ją w najlepszy sposób.

Używanie zaimków osobowych (Ty, my) i strona czynna

Ostatnią zasadą UX-writingu jest używanie zaimków osobowych, a więc pisanie na „ty” lub „my”. Dzięki temu będziesz bliżej odbiorcy, a cały tekst stanie się przyjemniejszy w odbiorze. Im prościej, tym lepiej. Unikaj skomplikowanych i zawiłych sformułowań, specjalistycznego języka (chyba że jest to tekst typowo ekspercki, kierowany do specjalistów). W żadnym razie nie stosuj też strony biernej — treści online to nie rozprawka czy praca naukowa.

Nietrudno zauważyć, że UX-writing to przede wszystkim dbanie o wizualną stronę tekstu, ale nie możesz zapomnieć, jak ważny jest także sam język. Po drugiej stronie jest człowiek i to do niego kieruj prosty i konkretny komunikat. Pisz językiem korzyści, ale używaj naturalnych konstrukcji gramatycznych. Jeśli spełnisz obie te kwestie, masz szansę osiągnąć swój cel — zapoznać użytkownika ze swoją marką, produktem, usługą czy narzędziem i skutecznie zachęcić go do skorzystania.

Powodzenia!